ГИПОТЕРИОЗ ЖӘНЕ ГЕСТАЦИОНДЫ ҚАНТ ДИАБЕТІ (ГҚД) ФОНЫНДАҒЫ ЖҮКТІЛІК АҒЫМЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

FEATURES OF THE COURSE OF PREGNANCY AGAINST THE BACKGROUND OF HYPOTHYROIDISM AND GESTATIONAL DIABETES MELLITUS

Aigerim Bektenova

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Medina Rayeva

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Marzhan Mukhtarova

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Zaure Merden

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Ayana Sarsekova

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Dinara Esentayeva

7th year, group GM 16-088, school of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Altynshash Aigyrbayeva

Candidate of Medical Sciences, associate professor, department of "Obstetrics and gynecology" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

Asel Khasenova

department of " management and health care policy" Asfendiyarov Kazakh National Medical University,

Kazakhstan, Almaty

ТҮЙІНДЕМЕ

Мақалада жүктілік ағымының ерекшеліктері және гестациялық қант диабеті мен гипотиреоздың фонында ана мен ұрықтың асқынулары туралы айтылады.бір мезгілде көлденең зерттеу ДАМУМЕД АЖ-нің 146 медициналық жазбаларын зерттеді. Жас, антропометриялық деректер, акушерлік-гинекологиялық анамнез, пациенттердің соматикалық аурулары зерттелді, сондай-ақ жаңа туған нәрестелердің жағдайы бағаланды. Жүктіліктің, босанудың және ерте неонатальды кезеңнің ерекшеліктері талданды.

ABSTRACT

The article highlights the features of the course of pregnancy and complications on the part of the mother and fetus against the background of gestational diabetes mellitus and hypothyroidism, which were identified on the basis of a single-stage cross-sectional study of 146 medical records of IS DamuMED. The age, anthropometric data, obstetric and gynecological anamnesis, somatic diseases of patients were studied, and the condition of newborns was assessed. The features of the course of pregnancy, childbirth and the features of the early neonatal period were analyzed.

Түйін сөздер: Мерзімінен бұрын босану; қалқанша без; гипергликемия; гипотиреоз; қант диабеті; макросомия; жүктілік.

Keywords: Premature birth; thyroid gland; hyperglycemia; hypothyroidism; diabetes mellitus; macrosomia; pregnancy.

Өзектілігі

Қалқанша безінің айқын ауруы жоқ жүкті әйелдер арасында субклиникалық гипотиреоз, оқшауланған гипотироксинемия және тиреопероксидазаға антиденелеріне оң нәтиже мерзімінен бұрын босану қаупінің жоғарылауымен айтарлықтай байланысты болды.[6] Алғаш рет жүктілік кезінде пайда болған, бірақ манифестті қант диабеті критерийлеріне сәйкес келмейтін Гипергликемия жүктілікпен бірге жүретін ең көп таралған патологиялардың бірі болып табылады және анада да, ұрпақта да асқынулардың дамуымен байланысты. Ананың ең ауыр асқынуларына гестациялық гипертензия және преэклампсия жатады, олармен бірге кесарь тілігі жиілігі артады [1]. Ұрықтың асқынуларының ішінде макросомия (туылған кезде ұрықтың салмағы 4000 г-нан асады), неонатальды гипогликемия, гипербилирубинемия, босану жарақаты, жаңа туған нәрестелердің тыныс алу жүйесінің бұзылуы және иық дистоциясы бар. Сонымен қатар, гестациялық қант диабеті (GDM) бар әйелдердің жартысына жуығы босанғаннан кейін 5-10 жыл ішінде 2 типті қант диабетін (2 типті DM) дамытатыны белгілі. Көмірсулар алмасуы мен ГДС бұзылыстарының таралуы жыл сайын артып келеді. Халықаралық диабетология Федерациясының мәліметтері бойынша 2019 жылы 223 миллион әйел (20-79 Жас) Қант диабетімен ауырған. 2045 жылға қарай бұл сан 343 миллионға дейін өседі деп болжануда. Әйелдердің 16,2% - женщин жүктілік гипергликемия аясында жүрді, бұл 84% - да GDM-мен тікелей байланысты болды [2]. Әр түрлі популяциялық зерттеулерге сәйкес, GDM таралуы 8-ден 24% - ға дейін өзгереді [3-5].

Мақсаты. Алматы қаласы № 9 ГПда алынған жүктілік кезіндегі жағдайлар мысалында гипотериоз және ГҚД кезіндегі жүктіліктің клиникалық – зертханалық сипаттамалары мен нәтижелерін бағалау.

Материалдар:

Алматы қаласы № 9 ГП зерттеу базасы.

Зерттеу нысаны: жүкті әйелдер, клиникалық және зертханалық зерттеулер және нәтижелер.

Әдістері:

Бір мезгілде көлденең зерттеу ДамуМЕД АЖ ның 146 медициналық жазбасы зерттелді.

Критерий-ерекшелік: жүктілік нәтижесі бар әйелдер ГҚД және гипотериоз диагнозы расталған әйелдер (N=34) сипаттамалық және индуктивті статистика.

Зерттеуге барлығы 28-34 жас аралығындағы әйелдер қатысты, олардың соңғы босану тарихы қалқанша безінің ауруы және ГҚД бар. Біз қатысушыларды ауру бойынша екі топқа бөлдік: бірінші топ – гипотиреозбен, 28 – ден 30 жасқа дейін, екінші топ ГҚДпен, 28-ден 34 жасқа дейін. 1-суретте көрсетілгендей.

Сурет 1. Жасы бойынша әйелдердің саны (ABS.сандар)

64 айнымалыдан тұратын мәліметтер базасы Microsoft Excel офистік қосымшалар пакетінде құрылды.

Статистикалық талдау үшін Пирсон корреляциясын және 95% ықтималдығы бар екі жақты мәнді (p-value) қолдандық. Статистикалық талдау IBM SPSS Statistics 26 бағдарламасы арқылы жүргізілді.

Нәтижелер.

Олардың анамнезінде жиналған шағымдары бойынша талданды. Бірінші кезекте жүкті әйелдердің қан қысымы мен импульсіне назар аударылды, оларды аурулар бойынша екі топқа бөлінді. Гипотиреозбен ауыратын жүкті әйелдерде пульс орташа есеппен 79, ГҚД бар жүкті әйелдерде 95,7 құрайды. Сондай – ақ олардың қан қысымы: гипотиреозбен ауыратын жүкті әйелдерде орташа есеппен – 103,3/69, ГҚД бар жүкті әйелдерде-171,5/69,2. Сурет 2.

Сурет 2. Қан қысымы және пульс

Жүктілік кезінде әйелдер артық салмаққа шағымданды. Олардың деректері бойынша ИМТ есептелді, оны аурулар бойынша екі топқа бөлді. Гипотиреозбен ауыратын жүкті әйелдерде орташа ИМТ = 26.96, ал ГҚД ИМТ = 27.15. Сурет 3.

Сурет 3. ИМТ жүктілік кезінде

Зертханалық зерттеулерге сәйкес гипотиреозы бар жүкті әйелдерде орташа мән алынып тасталды: тиреотропты гормон (ТТГ) 103.3, тироксин (T4) 69, тиреопероксидазаға антитело (ТТО) 79. ГҚД бар жүкті әйелдерде: тиреотропты гормон (ТТГ) 171.5, тироксин (Т4) 69.2, тиреопероксидазаға антитело (ТТО) 95,7. Сурет 4.

Сурет 4. Гормондар анализы ТТГ, Т4, аТТО

Гипотиреозы бар жүкті әйелдердегі биохимиялық талдаулар бойынша: қандағы глюкоза 103.3, Hb 69, GHB 79, зәрдегі глюкоза 0, зәрдегі ақуыз 0,031. ГҚД бар жүкті әйелдерде: қандағы глюкоза 6.9, Hb 109, GHb 5.9, зәрдегі глюкоза 3,1, зәрдегі ақуыз 0,025. Сурет 5.

Сурет 5. Биохимиялық талдау: қандағы глюкоза, зәрдегі глюкоза, Hb, GHb

Жүктілік нәтижелері бойынша олар үш топқа бөлінді: біріншісі шұғыл босану, екіншісі мерзімінен бұрын босану, үшінші топ "замерший" жүктілік. Гипотиреозбен ауыратын аурулар бойынша жедел босану 24%, ал ГҚД 21% құрайды. Гипотиреозбен ауыратын жүкті әйелдерде мерзімінен бұрын босану 32%, ГҚД бар жүкті әйелдерде 12% құрайды. Гипотиреозбен ауыратын әйелдерде "замерший" жүктілік 6%, сондай-ақ ГҚД бар әйелдерде 6% құрайды. Сурет 6.

Сурет 6. Жүктіліктің нәтижелері

Преэклампсиямен ауыратын жүкті әйелдер гипотиреоз 2,9% құрады, ГҚД ауруы 5,9% құрады. Сурет 7.

Сурет 7. Преэклампсия

Жаңа туылған нәрестелердің жағдайы гипотиреозы бар және ГҚД бар әйелдерде туылған екі топқа бөлінді. Апгар шкаласы бойынша гипотиреозы бар әйелдерден жаңа туған нәрестелерде орташа есеппен 6,4, ал ГҚД бар әйелдерде жаңа туған нәрестелердің орташасы 7,6 құрайды. Жаңа туылған нәрестелердің салмағы гипотиреозбен ауыратын әйелдерден орта есеппен 3,382 грамм, ал ГҚД бар әйелдердің орташа салмағы 3,515 грамм. Сурет 8.

Сурет 8. Апгар шкаласы және жаңа туған нәрестелердің салмағы

Қорытынды.

Алматы қаласының № 9 ГП деректер базасында ГҚД пен гипотериоз туралы зерттелген деректерге сүйене отырып, ГҚД пен ауырған жүкті әйелдердің орташа жасы 34 жаста, гипотериозбен 30 жаста деп есептелді. ГҚД кезінде қан қысымы жоғары бұл жүкті әйелдердің преэклампсияға шалдығу ықтималдығын білдіреді . Бұл ГҚД-тың 5,9% құрайды

Нашар бақыланатын ГҚД кезінде (инсулин терапиясына қажеттілік, макросомия және диабеттік фотопатия белгілері, прогрессивті полигидрамниоз) жүкті әйелдер 37-38 апта ішінде оперативті жолмен жедел түрде босануға тиіс. Өтелген ГҚД және ұрықтың асқынуы болмаған кезде күту тактикасы қолайлы. Осылайша, ГҚД-пен босанудың уақыты мен әдістері, күтілетін тактикадан гөрі босануды индукциялаудың артықшылықтары және ГҚД бар әрбір жүкті әйелге жекелендірілген тәсілді ескере отырып, белгілі бір тактиканы таңдаудың салдары туралы сұраққа нақты жауап беру әлі де қиын. Талданған мәліметтер негізінде, бүкіл әлемде ГҚД бар жүкті әйелдерді жеткізу принциптері мен тактикасы аралас және қосымша зерттеулерді қажет етеді. Мұндай пациенттерді жоспарлы босандыру туралы шешім жүктілік мерзімін, клиникалық және ультрадыбыстық деректерді, ұрықтың болжамды салмағын бағалауды, гликемияны бақылау дәрежесін, инсулин терапиясын, акушерлік анамнезді, босану паритетін және босану жолдарының жағдайын ескере отырып, жеке негізде қабылдануы тиіс. Науқастың таңдалған босану тактикасына келісімі маңызды.

Әдебиеттер тізімі:

1. Робертс К., Форд Дж., Алгерт К., Антонсен С., Чалмерс Дж. [и др.]. Популяционные тенденции гипертонии беременных и преэклампсии: международное сравнительное исследование. Открытый БМЖ. 2011;1(1):e000101-e000101. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2011-000101
2. Профилактика С, сахарный диабет G. Международная Диабетическая Федерация – Гестационный диабет. Idf.org. Доступно по адресу: https://www.idf.org/our-activities/care-prevention/gdm Опубликовано в 2021г. По состоянию на 10 января 2021 г.
3. Мельхиор Х., Курч-Бек Д., Мунд М. Распространенность гестационного диабета: популяционный анализ Общенациональная программа скрининга. Deutsches Aerzteblatt. В сети. 2017. https://doi.org/10.3238/arztebl.2017.0412
4. Фаррар Д., Симмондс М., Гриффин С., Дуарте А., Лоулор Д. [и др.]. Выявление и лечение женщин с гипергликемией во время беременности: анализ данных отдельных участников, систематические обзоры, метаанализы и экономическая оценка. Технологии здоровья. Оценивать. (Рокв). 2016;20(86):1-348. https://doi.org/10.3310/hta20860
5. Гаррисон А. Скрининг, диагностика и лечение гестационного сахарного диабета. Являюсь. фам. Врач. 2015;91(7):460-467
6. Консорциум по щитовидной железе и беременности — Исследовательская группа по преждевременным родам; Кореваар ТИМ. [и др.].  20 августа 2019 г.; 322(7):632-641. DOI: 10.1001/jama.2019.10931