ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМҒА АРНАЛҒАН МЕЙІРБИКЕЛІК КҮТІМ

NURSING CARE FOR ACUTE CORONARY SYNDROME

Aiganym Asetova

Student of the specialty "Nursing", Karaganda regional higher nursing college,

Republic of Kazakhstan, Karaganda

Rymkul Zhetpisbaeva

Scientific supervisor, master of medical science, Karaganda regional higher nursing college,

Republic of Kazakhstan, Karaganda

АННОТАЦИЯ

Жедел коронарлық синдромның (ЖКС) дамуының себебі әрдайым коронарлық артерияның окклюзиясынан немесе тромбозынан туындаған Коронарлық қан ағымының күрт төмендеуі болып табылады. Жедел коронарлық синдроммен ауыратын науқас үшін емдеудің ең қолайлы әдісін және оның қарқындылығын анықтау қажеттігін туындатады. Сонымен қатар, қолданыстағы болжамдық шкалаларда бірқатар шектеулер бар, олар ресейлік стационарлардың күнделікті тәжірибесінде кең таралмайды. Болжамды бағалау пациентті басқару тактикасын таңдауды анықтайды.

ABSTRACT

Relevance of the research topic. The cause of the development of acute coronary syndrome (ICD) is always a sharp decrease in coronary blood flow caused by occlusion or thrombosis of the coronary artery. For a patient with acute coronary syndrome, it is necessary to determine the most appropriate method of treatment and its intensity. At the same time, the existing prognostic scales have a number of restrictions that are not widespread in the daily practice of Russian hospitals. Predictive assessment determines the choice of patient management tactics.

Кілт сөздер: мейірбике, медициналық қызметтердің сапасы, алғашқы медициналық көмек, коронарлық синдром, мейіргерлік күтім

Keywords: nurse, quality of medical services, first aid, coronary syndrome, nursing care.

Соңғы жылдары болжау модельдерін құру үшін әртүрлі биологиялық маркерлер қолданылды. Негізінен, бұл мәселе бойынша ақпарат тропонинмен және натриуретикалық пептидтермен біріктірілген жаңа биомаркерлерге қатысты болып келуде. ЖКС пациенттерінің болжамын анықтайтын негізгі факторлардың бірі-медициналық көмектің жеткіліктілігі аурудың алғашқы сағаттары, өйткені дәл осы кезеңде ең жоғары өлім байқалады. Тромболитикалық препараттарды қолдана отырып, реперфузиялық терапия неғұрлым ерте жүргізілсе, аурудың қолайлы нәтижесі соғұрлым жоғары болатыны белгілі. Кідіріс көбінесе халықтың тығыздығымен, жергілікті жердің сипатымен, тұру жағдайымен, халықтың сабақтастығымен, елді мекендердің қашықтығымен анықталады.

Turpie AG. аурудың ауыртпалығы: Жедел коронарлық синдромдардың Медициналық және экономикалық салдары» мақаласында «Жүрек-қан тамырлары ауруларының (ЖҚА) кең таралуы, олардың зардаптарының ауырлығы, еңбек ету қабілетінен айырылудың және халықтың мезгілсіз өлімінің жоғары көрсеткіштері әлемнің көптеген елдерінде қоғамдық денсаулық пен денсаулық сақтаудың маңызды проблемасы болып қала береді» пікір білдірген [1].

Барбараш Л. С. «RAMN мекемесі» жүрек-қан тамырлары ауруларының кешенді мәселелері ғылыми-зерттеу институты» дәрігері өз мақаласында зерттеулер нәтижесінде – «Жаңа клиникалық-ұйымдастырушылық тәсілдерді енгізу жедел – қан тамырлары ауруларының дамуының бастапқы кезеңінде диагностика мен емдеудің заманауи әдістерін қолдануға мүмкіндік береді, халық үшін медициналық көмектің жоғары технологиялық түрлерінің сабақтастығы мен жоғары қолжетімділігін қамтамасыз етеді және тиісінше ЖКС асқыну қаупін азайтады» деген қорытындыға келген [2].

Орта медициналық персоналдың жұмысын егжей-тегжейлі зерттеу пациентке дәстүрлі күтім жасау элементтерін ғана емес, ең алдымен мейірбикелік құзыреттілік шеңберінде ЖКС бар пациентті басқару әдістемесін де қамтыды. Бұл жұмыстың теориялық өзектілігі стационарлық емдеудегі науқастың негізгі проблемалары үшін мейірбикелік араласуды жоспарлауға арналған ақпараттық базаны қамтитындығымен байланысты.

Мейірбике қызметінің негізгі аспектілері талданды және құрылымдалды. Жұмыста миокард инфарктісі бар науқастар үшін кардиореанимация және қарқынды терапия блогының жұмысын қазіргі заманғы ұйымдастырудың негізгі мәселелері, атап айтқанда, мейірбикелік көмекті ұйымдастыру мәселелері қозғалды. Және де ЖКС науқастарын оңалтуда мейіргерлік күтім маңыздылығы атап өтілді [3].

Зерттеу материалдары мен әдістері. Зерттеу Қарағанды қаласы №3 көпсалалы ауруханасында жүргізілді. Зерттеу нысандары жедел коронарлық синдромнан кейінгі науқастарға арналған неврологиялық бөлімшенің науқастары болды.

Бұл зерттеу үш кезеңнен тұрды:

1. Стационарлық емдеудегі науқастар арасында тестілеу жүргізу

2. Зерттеу нәтижелерін статистикалық өңдеу.

3. Жедел коронарлық синдромнан кейінгі науқастарға мейірбикелік күтімді ұйымдастыру моделін әзірлеу.

Қойылған міндеттерді шешу үшін зерттеу әдістерінің кешені пайдаланылды.

Практикалық зерттеу кезеңдерге бөлінді:

І кезең. Әлеуметтік сауалнама жүргізуге дайындық: стационарлық емдеудегі жедел коронарлық синдроммен ауырған науқастарды ерте оңалту кезінде мейірбике қызметінің негізгі бағыттары бойынша сауалнама әзірленді.

ІІ кезең. Зерттеу жүргізу: зерттеу №3 көпсалалы аурухана бөлімшесінде жүргізілді. Жалпы парктикалық зерттеу барысында ауруханаға 58 науқасқа көмек көрсетілді. Науқастардың арасынан 42 – і сауалнамаға қатысты. Респонденттерге 12 сұраққа жауап беру ұсынылды, сауалнамаға қатысқандардың ыңғайлылығы үшін сұрақтар негізінен науқастардың негізгі контингентін, олардың ауру ерекшеліктерін және мейірбике тарапынан көмектің болуын зерттеу мақсатында құрылған.

Нәтижелер. Зерттеулерге 42 респондент қатысты. Респонденттердің жасы 30-дан 87 жасқа дейін болды. 30 – 40 жас аралығындағы респонденттер саны – 5 (12%).

41 – 45 жас аралығындағы респонденттер саны – 12 (26%);

46 – 50 жас аралығындағы респонденттер саны – 9 (22%);

50 жастан асқан респонденттер саны – 16 (40%).

Сурет 1. Респонденттердің жасы бойынша бөлу

Қан қысымының жоғарылауының салдары туралы білімге ие респонденттер саны – 30 (70%); Жауап беру қиын деп жауап берген респонденттер саны – 7 (17%).; Қан қысымының жоғарылауы салдары туралы білімге ие емеспін деп белгілеген респонденттер саны – 5 (12%).

Энергетик ішімдіктерін ішетін респонденттер 69,5 % - ді (29 респондент) құрады. 30,5% (13 респондент) ішпеймін деп белгілеген.

Сурет 2. Энергетик ішетін респонденттер құрамы

«Мейірбике сізді төсекдегі дене жағдайын өзгерту қажеттілігі туралы хабардар етті ме?» деген сұрақ бойынша респонденттердің 57 % - ы «иә» деген жауап берген. Қалған 43 % - жоқ деген жауап баяндаған. «Мейірбике сізге жедел коронарлық синдромдарды оңалтуға қажетті ақпараттар бере алды ма?» деген сұрақ бойынша респонедентердің 30 – ы (71%) – «иә, өте көп» деген жауапты берген, 6 респондент (14,5 %) - жоқ, ақпаратты басқа ақпарат көздерінен аламын деген жауапты баяндаған. Респонденттердің қалған 14,5% -ы (6 респондент) қажетті ақпараттарды бере алмайды деген ауапты таңдаған.  «Мейірбике сіздің тамақ рационыңызды бақылады ма?» деген сұраққа респонденттердің 29 -ы (68%) - «ия» деп жауап берген болса, 7 -респондент  (17%) «назар аудармадым» деп жауап берген. Қалған 6 еспондент (15%) - «жоқ» деген жауап берген.

Қорытындылар: Жедел коронарлық ауруы кейінгі науқастарды кезең-кезеңмен оңалту шарттары медбикелердің рөлін кеңейтуге ықпал етеді, науқастың денсаулығына байланысты өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін іс-шаралардың негізгі бағыттарын анықтайды. Осы маңыздылықты ескере отырып дипломдық жұмыстың тақырыбы ретінде «Жедел коронарлық ауруы бар  науқастардың ерте оңалтудағы мейірбикенің рөлі» тақырыбы таңдап алынды.

1. Жедел коронарлық ауруы болған науқастарды оңалту бойынша теориялық талдаулар ерте оңалту кезеңінде мейірбикенің іс-әрекеті өте маңызды екенін көрсетеді. Жедел коронарлық ауруы бар науқастарды ерте оңалту жүргізу кезінде науқасқа күтім жасау бойынша мейірбикенің қызметін қарастырылды және мынадай тұжырымдама жасалынды: «дұрыс және тиісті күтімсіз барынша қалпына келтіру мүмкін емес, өйткені тұрақты ыңғайсыздық пациентті оңалту бойынша жүргізілетін іс-шаралардан үнемі алшақтатады».

2. Біз жүргізген зерттеудің деректерін талдай отырып, келесі қорытындылар жасауға болады: Жедел коронарлық ауруынан кейін науқастарды оңалтудағы мейірбикенің қызметі науқастардың ерекшелігін, клиникалық ерекшеліктерін және жеке көзқарасын ескере отырып, көмек көрсетудің күрделі жүйесін ұйымдастыруды талап етеді. Респонденттердің көпшілігі 50 жас аралығындағы науқастар. Респонденттердің 2/3 бөлігі ақпараттың жетіспеушілігінен ыңғайсыздықты сезінеді. Науқастарың жартысына жуығы мамандандырылған жаттығулар арқылы 1-2 апта ішінде тепе-теңдікті қалпына келтіре алды, бұл олардың тиімділігін көрсетеді. Респонденттердің жартысында қозғалыс функцияларын тежеу және апраксияны жою бойынша шаралар жүргізілген жоқ.

Әдебиеттер тізімі:

1. Turpie AG. Burden of disease: medical and economic impact of acute coronary syndromes. Am J Manag Care 2006; 12(suppl 16): S430-4.
2. Барбараш, Л.С. /Новые организационные подходы оказания медицинской помощи при ОКС. – 2010;
3. Лычев В.Г. Карманов В.К.-Руководство по проведению практических занятий по предмету «Сестринское дело в терапии с курсом первичной медицинской помощи» - учебное методическое пособие М: - Форум инфра,2020. – 78 с.